Afganistan İslam Emirliği (Taliban) 20 yıl önce sürgüne çıktığı Afganistan'da yeniden tek otorite oldu. 2001'de ABD işgali gerçekleşirken ülkeyi yöneten Taliban, kontrol altına aldığı vilayetlere vali atadı, devlet dairelerine kendi bürokratlarını göreve getirdi. Tüm resmi binalarda Afganistan İslam Emirliği bayrağını göndere çekti. Kabil'de sıkışan ABD destekli güçlere kan dökmeden koşulsuz teslim olmaları çağrısı yapan Tabilan, Afgan halkının mal, namus ce can güvenliği konusunda garanti verdi.

Afganistan'da Taliban ülkenin tüm sınır kapıları ile başkent Kabil dışında tüm büyük vilayet merkezlerinin kontrolünü ele geçirdi ve Kabil'in kenar mahallelerine girmeye başladı.
Nangarhar İl Şura Vekili Nilufer Aziz, basına yaptığı açıklamada, Taliban'ın, Nangarhar'ın merkezi Celalabad kentini ele geçirdiğini söyledi.
Kentin hiçbir çatışma yaşanmadan Taliban'a teslim edildiğini belirten Aziz, bazı yetkililerin başkent Kabil'e kaçtığını belirtti.
Daykundi il Şura Vekili Gayret Ali Cevahiri, militanların dün sabah saatlerinde Daykundi'nin merkezi Nili şehrine saldırı başlattığını kaydetti.
Saldırı sonucu sabah saatlerinde kentin Taliban'ın eline geçtiğini dile getiren Cevahiri, güvenlik güçlerinin kenti bırakıp kaçtığını vurguladı.

Tüm sınır kapıları ve Kabil dışında tüm büyük vilayet merkezlerinin kontrolünü ele geçirildi

Taliban'ın Afganistan'da tüm sınır kapılarının ve Kabil dışında tüm büyük vilayet merkezlerinin kontrolünü ele geçirdiği bildirildi.
Yerel kaynaklar, Kabil'deki havaalanının Afganistan'dan tek çıkış yolu olarak kaldığını açıkladı.
Amerikan askerleri, ABD'nin Kabil Büyükelçiliği'ni tahliye etmeye başladı.

Taliban, Kabil'in kenar mahallelerine giriyor

Taliban, Kabil'in kenar mahallelerine girmeye başladı.
Taliban, Kabil'in merkezine 8 kilometre uzaklıktaki sanayi bölgesi Bagrami'ye ve 5 kilometre uzaklıktaki Deşt-i Berçi'ye girdi.
Kabil'in merkezinde gergin bekleyişin sürdüğü ve kaosun hakim olduğu gözlendi.
Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahid, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, başkent Kabil'in merkezini güç kullanarak ele geçirmeyeceklerini duyurdu.
Mücahid, Kabil'in yoğun nüfusu nedeniyle çatışmalara girmeyeceklerini, başkent merkezini müzakereler yoluyla almak istediklerini ve Taliban mensuplarına kent merkezinin giriş noktalarında beklemeleri emri verdiklerini açıkladı.

Dışişleri Bakanlığından, Afganistan'dan ayrılmak isteyen Türklere çağrı

Dışişleri Bakanlığı, Afganistan'dan ayrılmak isteyen Türk vatandaşlarından Türkiye'nin Kabil Büyükelçiliği ile temasa geçmesini istedi.
Türkiye'nin Kabil Büyükelçiliği, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, Afganistan'dan ayrılma talebinde bulunan Türk vatandaşlarına Büyükelçilik ile iletişime geçerek ivedilikle bilgi vermeleri çağrısında bulundu.

20 yıllık ABD işgali sona erdi

Amerikan haber ajansı Associated Press (AP), gelişmeyi "Yetkililer Afganların ve yabancıların çıkış için yarışıyor. Afganistan'ı yeniden inşa etmeyi amaçlayan 20 yıllık bir Batı deneyimi sona ererken, Taliban savaşçıları Pazar günü Kabil'e girerek merkezi hükümetin koşulsuz teslim olmasını istedi" diyerek duyurdu.

AP, kuşatılmış merkezi hükümetin geçici bir yönetim istediğine yer verirken haberde şu ifadelere yer verildi:

Ancak giderek daha az oynayacak kartı vardı. Taliban'ın, kadın haklarının ortadan kaldırılması dışında hepsinin ülkeyi terk etmek için koştuğu acımasız bir kuralı yeniden uygulayabileceğinden korkan siviller, hayatlarında biriktirdikleri parayı çekmek için bankamatiklerde sıraya girdiler. Helikopterler tepede vızıldadı, görünüşe göre bazıları ABD Büyükelçiliği'ndeki personeli tahliye etti.

ABD ve NATO'nun Afgan güvenlik güçlerini oluşturmak için yaklaşık yirmi yılda harcadıkları yüz milyarlarca dolara rağmen, çarpıcı bir bozgunda, Taliban bir haftadan fazla bir süre içinde Afganistan'ın neredeyse tamamını ele geçirdi. Birkaç gün önce, bir Amerikan askeri değerlendirmesi, başkentin isyancı baskısı altına girmesinden bir ay önce olacağını tahmin ediyordu.
Taliban, ABD ordusundan bir miktar hava desteğine sahip olmalarına rağmen, ülkenin geniş bölgelerinden kaçan Afgan güvenlik güçlerini yendi, yanlarına aldı veya gönderdi.
Pazar günü, Kabil'in eteklerine girdiler, ancak görünüşe göre şehrin şehir merkezinin dışında kaldılar. Sokaklar büyük ölçüde sessiz olsa da ara sıra silah sesleri yankılandı.
İşçiler devlet dairelerinden kaçtı ve büyükelçilik personeli önemli belgeleri yaktıkça şehrin üzerinde dumanlar yükseldi.
Taliban sözcüsü Suhail Shaheen, Katar'ın Al-Jazeera English uydu haber kanalına, isyancıların "Kabil şehrinin barışçıl bir şekilde transfer edilmesini beklediklerini" söyledi. Güçleri ile hükümet arasındaki olası müzakereler hakkında ayrıntılı bilgi vermeyi reddetti.
Ancak Taliban'ın ne tür bir anlaşma istediği konusunda baskı yapıldığında Shaheen, merkezi hükümet tarafından koşulsuz bir teslimiyet beklediklerini kabul etti.
Misilleme korkusuyla isminin açıklanmaması şartıyla konuşan bir Afgan yetkili, Taliban müzakerecilerinin transferi görüşmek üzere Pazar günü cumhurbaşkanlığı sarayına gittiğini söyledi. Bu transferin ne zaman gerçekleşeceği belirsizliğini koruyor.
Bir yetkili, hükümet tarafındaki müzakereciler arasında eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai ve Afgan Ulusal Uzlaşma Konseyi başkanı Abdullah Abdullah'ın da yer aldığını söyledi. Abdullah, uzun süredir Taliban'la anlaşma yapma gücünden vazgeçmeyi reddeden Cumhurbaşkanı Eşref Ghani'yi sert bir şekilde eleştirdi.

Afganistan son durum harita. Taliban 24 saatte 14 vilayeti daha ele geçirerek Afganistan'ın tamamında kontrolü sağladı. Başkent Kabil'i çevreleyen Taliban, ABD destekli hükumet güçleriyle çatışmadan teslim olmaları konusunda koşulsuz teslimiyet beklediğini duyurdu.

Kapalı kapılar ardındaki müzakerelerin ayrıntılarını görüşmek üzere isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan yetkili, görüşmeleri "gergin" olarak nitelendirdi.
Savunma Bakanı Vekili Bismillah Khan, halka Kabil'in "güvenli" kalacağı konusunda güvence vermeye çalıştı. İsyancılar ayrıca, savaşçılarının insanların evlerine girmeyeceği veya iş yerlerine müdahale etmeyeceği konusunda ısrar ederek başkentin sakinlerini sakinleştirmeye çalıştı. Ayrıca Afgan hükümeti veya yabancı güçlerle çalışanlara "af" teklif edeceklerini söylediler.
İsyancılar yaptığı açıklamada, "Kimsenin canı, malı ve haysiyeti zarar görmeyecek ve Kabil vatandaşlarının hayatları riske atılmayacak" dedi. Ama aynı zamanda başkentin çevresindeki alana kimsenin girmemesi konusunda da uyardılar.
Taahhütlere rağmen, pek çok kişi, Taliban'ın şu anda her sınır geçişini elinde tuttuğu için, ülke dışına çıkan son yol olan Kabil havaalanından ülkeyi terk etmek için acele etti. Büyükelçiliğin yakınında Boeing CH-47 Chinook helikopterlerinin hızlı servis uçuşları, militanların başkentin yanı sıra Taliban'ın elinde olmayan son büyük şehir olan yakındaki Celalabad kentini ele geçirmesinden birkaç saat sonra başladı. Diplomatik zırhlı SUV'ların karakolun etrafındaki alanı terk ettiği görüldü.
ABD Dışişleri Bakanlığı, hareketlerle ilgili sorulara hemen yanıt vermedi. Ancak, durumu tartışma yetkisine sahip olmadıkları için isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan iki Amerikalı askeri yetkiliye göre, diplomatlar hassas belgeleri acilen imha ederken, büyükelçiliğin çatısının yakınında duman bulutları görülebiliyordu. Duman, diğer ülkelerin büyükelçiliklerine de ev sahipliği yapan bölgede zamanla ağırlaştı.
Genellikle silahlı birlikler taşıyan Sikorsky UH-60 Black Hawk helikopterleri daha sonra büyükelçiliğin yakınlarına da indi. Helikopterler olası füze ateşini dağıtmak için işaret fişeği fırlatırken en az bir saldırı helikopteri tepede görülebiliyordu. ABD birkaç gün önce büyükelçiliğinden bazı personelin tahliyesine yardımcı olmak için binlerce asker göndermeye karar verdi.
Adının açıklanmaması koşuluyla güvenlik konularını görüşmek üzere konuşan bir pilot, Kabil Uluslararası Havalimanı'nda Afgan güçlerinin sahayı Batılı ordulara terk ettiğini söyledi.
Cumartesi günü taarruz başladığından beri ilk kez ulusla konuşan Ghani, giderek daha fazla izole görünüyordu. Birkaç gün önce müzakere ettiği savaş ağaları Taliban'a teslim oldular ya da kaçtılar ve Ghani'yi askeri bir seçenek olmadan bıraktılar. Bir Taliban ofisinin bulunduğu Katar'da devam eden müzakereler de isyancıların ilerlemesini durduramadı.