Afganistan'da son durum haritası (12 Ağustos 2021)

Afganistan'da ilerleyişini sürdüren Taliban'ın Gazne vilayetinin merkezini ele geçirmesiyle, Afgan hükümet güçlerinin kontrolü kaybettiği vilayet merkezi sayısı 10'a yükseldi.

ABD güçlerinin Mayıs ayında çekilmeye başladığı Afganistan’da hakimiyet alanını genişleten Taliban, bir vilayet merkezinde daha kontrolü ele geçirdi. Taliban, bugün başkent Kabil’e 150 kilometre uzaklıktaki Gazne vilayet merkezini ele geçirdiğini duyurdu. Afgan hükümet güçlerinin son 7 günde kontrolü kaybettiği vilayet merkezi sayısı 10'a yükseldi.

Afganistan son durum haritası: 12 Ağustos 2021. Harita: Stratejiknokta.com

Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahid, Gazne kentinin ele geçirildiğini doğrulayarak tüm resmi dairelerde kontrolün hükümet güçlerinin elinden alındığını ifade etti. İl meclis üyesi Hasan Rıza Yusufi ise yaptığı açıklamada, Gazne şehrinin sabah saatlerinde Taliban tarafından kuşatıldığını ve ele geçirildiğini, eyalet yetkililerinin Kabil'e gitmek üzere kenti terk ettiğini söyledi.

Taliban güçleri son olarak Afganistan'ın kuzeyindeki Bağlan vilayetinin merkezi Pul-i Humri ve Bedahşan vilayetinin merkezi Feyzabad’ı ele geçirmiş, daha önce de Tahar, Kunduz, Sar-i Pul, Nimruz, Cüzcan, Samangan vilayet merkezlerini almıştı. ABD basının bir istihbarat raporuna dayandırdığı habere göre, adı açıklanmayan ABD’li bir yetkili Taliban'ın Afganistan'ın başkenti Kabil'i 30 gün içinde kuşatabileceğini ve potansiyel olarak 90 gün içinde ise ele geçirebileceğini öne sürmüştü.

AFGANİSTAN'DA 20 YILLIK İŞGAL GİRİŞİMİNİN GEÇMİŞİ

İdari olarak 34 vilayetten oluşan Afganistan'ın başkenti Kabil. Yaklaşık 32 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler'den oluşuyor. Taliban da daha çok Peştunlardan oluşuyor. 

1979'da ülkeyi işgal eden Sovyetler Birliği'ne karşı cihad eden Taliban, Sovyet güçlerinin 1989'da püskürtülmesi sonrası Afganistan'da, "Afganistan İslam Emirliği" adıyla iktidar oldu. Taliban, 11 Eylül 2001 saldırılarından sonra Amerika Birleşik Devletleri'nin saldırılardan sorumlu tuttuğu Usame bin Ladin'i koruduğu gerekçesiyle başlatılan işgal saldırısı sonucunda 2001 Kasım'ında iktidardan uzaklaştırılarak "sürgündeki hükümet durumuna" düştü. 2001'den itibaren ABD işgal güçleri ve ABD desteği ile ülkede yönetime getirilen iktidarla savaşan Taliban, ABD'nin 20 yıllık işgal sürecinin başarısızlığı sonucu oluşturduğu çekilme takvimi sonucu, ülkedeki ağırlığını yeniden artırmaya başladı.

ABD Başkanı Joe Biden, 14 Nisan’da yaptığı açıklamada Afganistan’daki ABD askerlerinin 1 Mayıs'tan itibaren geri çekilmeye başlayacağını ve sürecin 11 Eylül'e kadar tamamlanacağını duyurmuştu. Biden daha sonra ise çekilmenin 31 Ağustos’ta tamamlanacağını açıklamıştı.

TALİBAN'IN LİDERİ KİM

Arapça talib (öğrenci) kelimesinin çoğulu Taliban (öğrenciler) adını benimseyen Afganistan İslam Emirliği , ülkenin güneyinde Molla Ömer Ahund liderliğinde yaklaşık 50 medrese öğrencisiyle birlikte 1994'te kuruldu. 
Taliban'ın yönetici kadrosunun çoğu Sovyet müdahalesi zamanı Kızıl Ordu'yla savaşan mücahitlerden oluşuyor.

Kurucu lider, ABD işgali öncesi Afganistan'ı da yönetmiş olan Molla Muhammed Ömer.
Ömer'in 2013 yılında hayatını kaybettiği, 2015'te Taliban tarafından açıklandı. Ağustos 2015'te örgütün başına Molla Ömer'in sağ kolu Molla Muhammed Mansur getirildi.
Molla Mansur'un 2016'da Pakistan'da ABD'nin düzenlediği bir hava saldırısında hayatını kaybetmesi sonrası Mevlevi Haybatullah Akhunzade geldi. Akhunzade'nin siyasi, dini ve askeri kararlarda son sözü söyleyecek mutlak otoritesi var.